پشتیبان گیری از دادها
پشتیبان‌گیری از داده‌ها یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ اطلاعات در برابر خطراتی مانند خرابی سخت‌افزار، ویروس‌ها، یا حملات سایبری است. راهکارهای پشتیبان‌گیری به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: پشتیبان‌گیری محلی و پشتیبان‌گیری ابری. در ادامه به چند راهکار متداول اشاره می‌کنم
پشتیبان‌گیری محلی
- هارد دیسک خارجی (External Hard Drive):
استفاده از یک هارد دیسک خارجی ساده‌ترین روش برای ذخیره اطلاعات است. شما می‌توانید به صورت دوره‌ای اطلاعات مهم را روی این دستگاه‌ها ذخیره کنید. - NAS (Network Attached Storage):
یک دستگاه ذخیره‌سازی که به شبکه متصل می‌شود و امکان ذخیره‌سازی و دسترسی به اطلاعات برای چند کاربر را فراهم می‌کند. - RAID (Redundant Array of Independent Disks):
در این روش از چندین هارد دیسک برای ذخیره نسخه‌های تکراری از اطلاعات استفاده می‌شود. RAID مانع از دست رفتن داده‌ها در صورت خرابی یک دیسک می‌شود
پشتیبان‌گیری ابری (Cloud Backup)
- سرویس‌های ابری مانند Google Drive، Dropbox، یا OneDrive:
این سرویس‌ها امکان ذخیره اطلاعات در فضای آنلاین را فراهم می‌کنند و دسترسی آسان به داده‌ها از هر مکانی را ممکن می‌سازند. - سرویس‌های حرفه‌ای مانند Backblaze یا Carbonite:
این خدمات برای پشتیبان‌گیری منظم و خودکار طراحی شده‌اند و گزینه‌های پیشرفته‌ای مانند رمزگذاری داده‌ها ارائه می‌دهند - پشتیبان‌گیری ترکیبی (Hybrid Backup)
ترکیب پشتیبان‌گیری محلی و ابری یک راهکار مطمئن‌تر است. شما می‌توانید نسخه‌ای از داده‌ها را در یک دستگاه محلی نگه دارید و نسخه دیگری را به صورت آنلاین ذخیره کنید.
پشتیبان‌گیری خودکار
نرم‌افزارهایی مانند Acronis یا EaseUS می‌توانند به صورت خودکار پشتیبان‌گیری منظم را انجام دهند. این نرم‌افزارها قابلیت تنظیم زمان‌بندی برای پشتیبان‌گیری و ایجاد نسخه‌های افزایشی (Incremental) را دارند.
نکات کلیدی در پشتیبان‌گیری:
- انتخاب مکان امن: هارد دیسک‌ها یا نسخه‌های محلی باید در مکانی امن و دور از خطرات فیزیکی نگهداری شوند.
- زمان‌بندی منظم: به صورت هفتگی یا روزانه از داده‌های خود پشتیبان تهیه کنید.
- رمزگذاری: برای حفاظت از اطلاعات حساس، از رمزگذاری فایل‌ها استفاده کنید.
تست بازیابی (Recovery Test): مطمئن شوید که نسخه‌های پشتیبان به راحتی قابل بازیابی هستند
مفهوم پشتیبان‌گیری سه‌لایه‌ای چیست؟
پشتیبان‌گیری سه‌لایه‌ای یک رویکرد جامع و استراتژیک برای حفاظت از اطلاعات است که بر اساس اصل «۳-۲-۱» طراحی می‌شود:
۳ نسخه از داده‌ها: یک نسخه اصلی و دو نسخه پشتیبان
۲ نوع رسانه متفاوت: مثلاً یک نسخه روی دیسک سخت و یک نسخه روی فضای ذخیره‌سازی ابری یا نوار مغناطیسی
۱ نسخه خارج از سایت (Offsite): ذخیره‌سازی یکی از نسخه‌ها در مکان یا دیتاسنتری کاملاً جدا از محل اصلی سازمان
لایه اول: پشتیبان‌گیری محلی (Local Backup)
در این مرحله، یک نسخه کامل از داده‌ها روی سرور یا دستگاه پشتیبان محلی ذخیره می‌شود. این نسخه برای بازیابی سریع در مواقعی مثل پاک‌شدن تصادفی فایل‌ها یا خرابی نرم‌افزار حیاتی است. زمان بازیابی (RTO) در این مرحله بسیار کوتاه است.
لایه دوم: پشتیبان‌گیری خارجی (External Media)
نسخه دوم روی رسانه‌ای متفاوت مانند NAS، هارد اکسترنال یا Tape Drive ذخیره می‌شود. این نسخه معمولاً به‌صورت روزانه یا هفتگی آپدیت شده و از شبکه‌ی اصلی جدا نگه داشته می‌شود تا در برابر حملات سایبری مثل باج‌افزار مقاوم باشد.
لایه سوم: پشتیبان‌گیری برون‌سازمانی (Offsite / Cloud)
نسخه سوم در فضای ابری یا در یک دیتاسنتر امن خارج از محل سازمان ذخیره می‌شود. این نسخه نقش حیاتی در زمان حوادث فیزیکی مانند آتش‌سوزی، سرقت، یا بلایای طبیعی ایفا می‌کند. حتی اگر محل فیزیکی سازمان از بین برود، اطلاعات شما امن و قابل بازیابی باقی می‌ماند.