پشتیبان گیری از داده ها
پشتیبان گیری از داده ها یکی از مهمترین اقدامات برای حفظ اطلاعات در برابر خطراتی مانند خرابی سخت افزار، ویروس ها، یا حملات سایبری است. راهکار های پشتیبان گیری به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: محلی و ابری. در ادامه به چند راهکار متداول اشاره میکنم
پشتیبان گیری محلی
- هارد دیسک خارجی (External Hard Drive):
استفاده از یک هارد دیسک خارجی سادهترین روش برای ذخیره اطلاعات است. شما میتوانید به صورت دوره ای اطلاعات مهم را روی این دستگاه ها ذخیره کنید. - NAS (Network Attached Storage):
یک دستگاه ذخیره سازی که به شبکه متصل میشود و امکان ذخیره سازی و دسترسی به اطلاعات برای چند کاربر را فراهم میکند. - RAID (Redundant Array of Independent Disks):
در این روش از چندین هارد دیسک برای ذخیره نسخه های تکراری از اطلاعات استفاده میشود. RAID مانع از دست رفتن داده ها در صورت خرابی یک دیسک میشود
ابری (Cloud Backup)
- سرویس های ابری مانند Google Drive، Dropbox، یا OneDrive:
این سرویس ها امکان ذخیره اطلاعات در فضای آنلاین را فراهم میکنند و دسترسی آسان به داده ها از هر مکانی را ممکن میسازند. - سرویس های حرفه ای مانند Backblaze یا Carbonite:
این خدمات برای پشتیبان گیری منظم و خودکار طراحی شدهاند و گزینه های پیشرفته ای مانند رمزگذاری داده ها ارائه میدهند
ترکیبی (Hybrid Backup)
ترکیب پشتیبان گیری محلی و ابری یک راهکار مطمئن تر است. شما میتوانید نسخه ای از داده ها را در یک دستگاه محلی نگه دارید و نسخه دیگری را به صورت آنلاین ذخیره کنید.
نکات کلیدی در پشتیبان گیری:
- انتخاب مکان امن: هارد دیسک ها یا نسخه های محلی باید در مکانی امن و دور از خطرات فیزیکی نگهداری شوند.
- زمان بندی منظم: به صورت هفتگی یا روزانه از داده های خود پشتیبان تهیه کنید.
- رمز گذاری: برای حفاظت از اطلاعات حساس، از رمز گذاری فایل ها استفاده کنید.
تست بازیابی (Recovery Test): مطمئن شوید که نسخه های پشتیبان به راحتی قابل بازیابی هستند

مفهوم پشتیبان گیری سه لایه ای چیست؟
سه لایه ای یک رویکرد جامع و استراتژیک برای حفاظت از اطلاعات است که بر اساس اصل «۳-۲-۱» طراحی میشود:
۳ نسخه از داده ها: یک نسخه اصلی و دو نسخه پشتیبان
۲ نوع رسانه متفاوت: مثلاً یک نسخه روی دیسک سخت و یک نسخه روی فضای ذخیره سازی ابری یا نوار مغناطیسی
۱ نسخه خارج از سایت (Offsite): ذخیره سازی یکی از نسخه ها در مکان یا دیتاسنتری کاملاً جدا از محل اصلی سازمان
لایه اول: محلی (Local Backup)
در این مرحله، یک نسخه کامل از داده ها روی سرور یا دستگاه پشتیبان محلی ذخیره میشود. این نسخه برای بازیابی سریع در مواقعی مثل پاکشدن تصادفی فایل ها یا خرابی نرم افزار حیاتی است. زمان بازیابی (RTO) در این مرحله بسیار کوتاه است.
لایه دوم: خارجی (External Media)
نسخه دوم روی رسانه ای متفاوت مانند NAS، هارد اکسترنال یا Tape Drive ذخیره میشود. این نسخه معمولاً به صورت روزانه یا هفتگی آپدیت شده و از شبکه ی اصلی جدا نگه داشته میشود تا در برابر حملات سایبری مثل باج افزار مقاوم باشد.
لایه سوم: برون سازمانی (Offsite / Cloud)
نسخه سوم در فضای ابری یا در یک دیتاسنتر امن خارج از محل سازمان ذخیره میشود. این نسخه نقش حیاتی در زمان حوادث فیزیکی مانند آتش سوزی، سرقت، یا بلایای طبیعی ایفا میکند. حتی اگر محل فیزیکی سازمان از بین برود، اطلاعات شما امن و قابل بازیابی باقی میماند.
میخواهید عملکرد سرور های خود را به حداکثر برسانید و از منابع به صورت هوشمند استفاده کنید؟ با مجازی سازی سرور می توانید این امکان را به راحتی فراهم کنید. برای آشنایی بیشتر، اینجا را ببینید.
بهترین شیوهها در پشتیبان گیری
برای اینکه پشتیبان گیری واقعا موثر باشد، رعایت چند نکته ضروری است:
- تعیین برنامه منظم: دادههای خود را به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه پشتیبان بگیرید.
- چک کردن سلامت نسخه پشتیبان: اطمینان حاصل کنید که فایلهای پشتیبان قابل بازیابی هستند.
- رمزگذاری اطلاعات: برای محافظت بیشتر، دادههای پشتیبان را رمزگذاری کنید.
- ذخیره در مکان امن: نسخههای محلی را در جای امن و نسخههای ابری را در سرویس معتبر نگهداری کنید.

نتیجه گیری
در عصر دیجیتال، اهمیت پشتیبان گیری بر هیچ کس پوشیده نیست. اطلاعات شخصی، مالی و کاری ما روز به روز ارزش بیشتری پیدا میکنند و کوچکترین اشتباه یا نقص فنی میتواند منجر به از دست رفتن این دادهها شود. انجام منظم پشتیبان گیری نه تنها از دست رفتن اطلاعات حیاتی جلوگیری میکند، بلکه آرامش ذهنی و اطمینان از امنیت دادهها را برای کاربران و کسبوکارها فراهم میآورد. با رعایت بهترین شیوهها مانند ذخیرهسازی امن، رمزگذاری دادهها و استفاده از نسخههای پشتیبان ابری و محلی، میتوان ریسکهای ناشی از خرابی سختافزار، ویروسها یا خطای انسانی را به حداقل رساند.
برای کسب اطلاعات کامل و جزئیات فنی درباره پشتیبانگیری و بازیابی اطلاعات، میتوانید این صفحه ویکی پدیا را مشاهده کنید و با مفاهیم و روش های مرتبط آشنا شوید.
